SIÊU ÂM BÀNG QUANG CÓ TRỌNG ĐIỂM TẠI GIƯỜNG

Trong bài này, chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn cách sử dụng POCUS để:

Bệnh nhân nằm ngữa. Có thể để bệnh nhân gập hai gối giúp thành bụng mềm hơn khi siêu âm

Khi siêu âm bạn sẽ khảo sát vùng trên dưới xương mu, do đó cần dùng khăn để phủ lên vùng chậu của bệnh nhân

Đầu dò cong thường được ưa thích hơn do diện tích khảo sát rộng hơn cho phép người siêu âm nhìn thấy toàn bộ bàng quang

Trước khi học về siêu âm bàng quang, cần biết rằng hình dáng của bàng quang dễ khiến người học bối rối. Hình dạng của bàng quang thay đổi theo đặc điểm giải phẫu và thể tích nước tiểu bàng quang đang chứa. Nhiều người nghĩ rằng bàng quang sẽ có hình cầu, thực tế thì bàng quang thường có hình lăng trụ tam giác, trụ tròn hoặc hình hộp

Bên cạnh bàng quang, bạn cần hiểu về những cấu trúc xung quanh như xương chậu, ổ bụng và trực tràng. Ngoài ra, tử cung và tiền liệt tuyến cũng là các mốc giải phẫu quan trọng.

Một điều bạn nên biết để đánh giá sự bài tiết nước tiểu của niệu quản là: Hai niệu quản cắm vào bàng quang tại mặt trên nhưng phải đến tam giác bàng quang tại mặt dưới chúng mới bài tiết nước tiểu.

Thật ra, công thức đầy đủ để tính thể tích bàng quang là Rộng x Sâu x Cao x Hệ số hiệu chỉnh. Nếu bạn muốn tính chính xác hơn thể tích bàng quang bạn có thể tham khảo hệ số hiệu chỉnh theo hình thái bàng quang dưới đây

Tồn dư nước tiểu thường xảy ra khi bệnh nhân không thể làm trống bàng quang hoàn toàn. Nguyên nhân thường gặp nhất là phì đại tiền liệt tuyến, tắc nghẽn đường ra bàng quang, bệnh lý thần kinh, sonde foley không hiệu quả, hoặc tác dụng của một số loại thuốc

Thể tích cặn bàng quang thường < 50 ml, tuy nhiên < 100ml vẫn có thể xem là bình thường ở người trên 65 tuổi. Thể tích cặn sau tiểu tiện cũng được tính theo công thức ước tính thể tích bàng quang ở trên hoặc bằng cách đặt sonde tiểu.

Siêu âm bàng quang ưu thế đặt sonde tiểu khi cần khảo sát dồn dư nước tiểu; do siêu âm sẽ thoải mái hơn, ít xâm lấn hơn và giảm được nguy cơ chấn thương niệu đạo. Bên cạnh đó, siêu âm sẽ đánh giá mức độ cầu bàng quang và có cần đặt sonde tiểu không

Sonde tiểu giúp dẫn lưu nước tiểu từ bàng quang ra ngoài. Bệnh nhân có thể cần sonde tiểu trong một số trường hợp như tiểu không tự chủ, bệnh lý tiền liệt tuyến hoặc cần chuẩn bị cho phẫu thuật. Đầu xa của sonde tiểu có bóng chèn được bơm căng bằng nước giúp cố định sonde tiểu trong bàng quang.

Siêu âm sẽ giúp xác định sonde tiểu đã ở trong bàng quang chưa và dẫn lưu hiệu quả không.

Nước tiểu từ niệu quản xuống bàng quang là một dấu hiệu bình thường và được tống theo từng đợt. Nếu bạn thấy được hiện tượng tống nước tiểu vào bàng quang từ cả hai niệu quản, bạn có thể loại trừ được tình trạng tắc nghẽn hoàn toàn niệu quản với độ đặc hiệu rất cao.

Sỏi bàng quang thường là kết quả khi sỏi thận di chuyển xuống bàng quang. Trong một số trường hợp, sỏi bàng quang có thể hình thành tại chỗ do tồn lưu nước tiểu mạn tính

Trên siêu âm, sỏi bàng quang sẽ cho hình ảnh tăng âm, kèm bóng lưng chuyển động khi bệnh nhân thay đổi tư thế. Nếu sỏi kẹt tại chỗ nối niệu quản bàng quang, bạn có thể thấy thận ứ nước một bên.

Khối trong lòng bàng quang thường là những cấu trúc hồi âm, hình dạng không đều dính vào lòng bàng quang hoặc tại vị trí thành bàng quang dày lên bất thường

Phần lớn các khối tại bàng quang là ung thư biểu mô chuyển tiếp. Ngoài ra, còn một số nguyên nhân khác như viêm túi thừa bàng quang, túi thừa bàng quang bẩm sinh. Bất kì bệnh nhân nào có khối bất thường tại bàng quang đều cần đánh giá thêm bằng các công cụ chẩn đoán hình ảnh khác hoặc soi bàng quan

Cục máu đông trong lòng bàng quang có thể gây nhầm lẫn với các cấu trúc dạng khối khác. Trong trường hợp này, bạn có thể tiến hành xúc rửa bàng quang rồi siêu âm lại kiểm tra. Hoặc có thể cho bệnh nhân nghiêng qua một bên lúc đang siêu âm, nếu là cục máu đông, bạn sẽ thấy nó di chuyển khi bệnh nhân thay đổi tư thế.